Tá Prióireacht Cheanannais, ar bhruach Abhainn an Rí i gCill Chainnigh, ar cheann de na séadchomharthaí meánaoiseacha is suntasaí in Éirinn.
Bhunaigh Geoffrey fitz Robert an mhainistir do Chanónacha Agaistíneacha sa bhliain 1193. B’as Wiltshire i Sasana do Fitz Robert ó dhúchas, agus bhí sé ina shearbhónta ag William Marshal, duine de na fir is cumhachtaí i Sasana agus sa Bhreatain Bheag.
Thit oidhreacht Thiarnas Laighean ar Marshal sa bhliain 1189, agus bhí a chara dílis Geoffrey fitz Robert ar dhuine de na chéad fir ar thug sé cúiteamh dó, áit ar bhronn sé na tailte timpeall Cheanannais air.lls.
Sa bhliain 1192 bhunaigh FitzRobert baile iomlán nua i gCeanannas, ina raibh caisleán, sráideanna, tithe, margadh agus muileann le fáil ann. Mar chuid den bhaile nua seo, bhronn sé suíomh in aice leis an abhainn freisin ar na Canónacha Agaistíneacha chun séipéal agus eastát mór a thógáil chun feirm a thosú.
Sa lá atá inniu ann, is beag atá fágtha den bhaile meánaoiseach i gCeanannas, ach tá iarsmaí fairsinge den phrióireacht Agaistíneach a chabhraigh FitzRobert lena bhunú.
Ag druidim léi inniu, lena ballaí agus túir chaisealacha, tá an mhainistir níos cosúla le lonnaíocht dhaingean ná le teach reiligiúnach.
Tá príomhcheantar na prióireachta suite in aice leis an abhainn agus tá an séipéal agus na raonta tí timpeall ar chlabhstra cearnach, chomh maith le túr breá cónaithe na prióireachta.
Sa 15ú haois neartaíodh an clós trí imfhálú mór seachtrach a chur leis agus roinnt túr a tugadh ar léas do thionóntaí na prióireachta.
Ba bhaile le geataí agus le ballaí é seo, i ndáiríre, ceangailte leis an bprióireacht, ar a dtugtar Cúirt na mBuirgéise.
Anseo, laistigh den chlós mór, bhí dáileachtaí talún ag na tionóntaí a bhí ina gcónaí sna túir ina bhféadfadh siad a gcuid ainmhithe a choinneáil faoi chosaint na mballaí cosanta.
Dúnadh an Phrióireacht sa bhliain 1540 agus de réir a chéile níor úsáideadh na foirgnimh, ach ag seasamh i measc na bhfothracha inniu is féidir leat tuiscint láidir a fháil ar conas a bhí sé le bheith beo taobh thiar de bhallaí mainistreach agus baile le linn na meánaoise.
Is Séadchomhartha Náisiúnta atá faoi chúram an stáit ó shin is ea Prióireacht Cheanannais, arna bhainistiú ag Oifig na nOibreacha Poiblí. Tá na fothracha gleoite seo dúnta ag an am seo chun tú a chosaint.
Chuaigh an bóthar meánaoiseach go dtí agus ó chathair Chill Chainnigh tríd an imfhálú seachtrach seo.